Czym jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka (ZSO) to schorzenie, w którym dochodzi do niedostatecznego wydzielania łez lub nieprawidłowości w poszczególnych warstwach filmu łzowego (np. nieprawidłowy skład lub nadmierne parowanie). Nieprawidłowe nawilżenie powierzchni oka może przyczynić się do nadmiernego wysychania rogówki i spojówki. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze przyczyny i objawy zespołu suchego oka. Dowiesz się też, kto jest najbardziej narażony na tego rodzaju zaburzenia i w jaki sposób należy je diagnozować i leczyć.

 

Zespół suchego oka: główne przyczyny

Jest wiele czynników, które mogą przyczyniać się do powstawania zespołu suchego oka. Zaliczamy do nich m.in.:

  • wiek: po 40. roku życia,
  • zmiany hormonalne u kobiet po menopauzie, a także wynikające ze stosowania hormonalnej antykoncepcji (może ona modyfikować skład łez lub/i zmniejszać ich ilość),
  • choroby autoimmunologiczne (np. zapalenie stawów, kolagenoza, twardzina skórna, zespół Sjögrena),
  • choroby dermatologiczne (np. pemfigoid),
  • choroby neurologiczne (np. choroba Parkinsona),
  • niektóre leki, np. przeciwhistaminowych, przeciwarytmicznych, przeciwmigrenowych, przeciwdepresyjnych, obniżających ciśnienie krwi, antykoncepcyjnych,
  • noszenie soczewek kontaktowych,
  • palenie tytoniu,
  • zanieczyszczenie powietrza,
  • częste przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach,
  • pływanie w chlorowanej wodzie,
  • długotrwała praca przy komputerze,
  • blizny spojówkowe powstałe np. po zapaleniach, oparzeniach chemicznych lub termicznych.

Zespół suchego oka: najważniejsze objawy

Wbrew pozorom przy zespole suchego oka wcale nie musi występować wyraźne uczucie suchości. U niektórych pacjentów produkcja łez może być prawidłowa, a niekiedy nawet zwiększona, jednak nie są one w stanie odpowiednio nawilżyć powierzchni, np. poprzez nieprawidłowości w składzie. Do najbardziej charakterystycznych objawów zaliczamy:

  • pieczenie i podrażnienia oczu,
  • wrażenie "piasku pod powiekami",
  • czasami uczucie suchości powodujące dyskomfort,
  • umiarkowane przekrwienie,
  • uczucie zmęczenia i ciężkości powiek,
  • czasami pojawia się widzenie jak przez mgłę (przejściowo),
  • czasami wydzielina surowicza w worku spojówkowym,
  • rzadziej światłowstręt, swędzenie.

Objawy mogą nasilać się w ciągu nocy (wtedy naturalnie wydziela się mniej łez), zimą (z powodu działania zimnego powietrza i ogrzewania), w suchym i gorącym klimacie, w pomieszczeniach klimatyzowanych lub silnie wentylowanych, w czasie pracy przy komputerze (głównie z powodu rzadszego mrugania).

 

Zespół suchego oka: badania diagnostyczne

W przypadku stwierdzenia występowania objawów zespołu suchego oka, należy zgłosić się do lekarza okulisty, który zaleci wykonanie niezbędnych badań diagnostycznych. Jednym z nich jest badanie brzegów powiek.

Lekarz musi ocenić m.in. szybkość wysychania oczu (badanie wykonywane w lampie szczelinowej), ilość produkcji łez (test Schirmera), jakość łez, występowanie punktowych ubytków nabłonka w dolnej części rogówki lub w obrębie szpary powiekowej, wysokość menisku filmu łzowego.

 

Zespół suchego oka: leczenie

Leczenie zespołu suchego oka ma wyłącznie charakter objawowy. Po dokonaniu diagnozy lekarz może zalecić stosowanie odpowiednich preparatów, których celem jest zastąpienie brakujących łez (tzw. sztuczne łzy lub substytuty łez). Stosowane są leki przeciwzapalne, masaże, okłady rozgrzewające, suplementacja łez oraz kwasów omega3. 

Pozdrawiam DJB